Yenidoğan Bebeğin Fiziksel Özellikleri

Yenidoğan Bebeğin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Yenidoğan bebekler ilk doğduklarında anne babalarına çok farklı görünebilir. Kafası büyük ve yamuk, karnı şiş, boynu kısa, ayakları çarpık, cildi buruşuk, lekeli ve bazen çok kırmızı gibi. Aslında bu bulguların hemen hepsi normal olup zaman içinde yenidoğan bebeğin dış ortama alışması ile vücudu değişiklikler gösterir.

Yenidoğan Bebeklerin Fizik Ölçüleri

Normal yenidoğan bebekler 2500-4000 gr arasında, boyu 48-53 ve baş çevreleri 32-37 cm arasında doğar.

Cilt

Yenidoğan bebeklerin cildi ince pembe renklidir. Doğduklarında bebeğin cildi vernix adını verdiğimiz krem gibi bir madde ile kaplıdır. Vernix su geçirmez ve antioksidan özellikleri olup bebeği enfeksiyondan koruyan bir maddedir. Doğumdan sonra zamanla kuruyup kaybolur. Yenidoğan bebekler anne karnında amniyon sıvısı içinden oldukları için doğum sonrası dış ortamda zamanla ciltleri kurur ve pul pul dökülmeler olur. Bebeğin cildine uygun bir nemlendirici kullanılması kurumayı azaltır. Bazen bebeğin cildi aşırı soluk, kırmızı veya ilk günlerde bebeklerde gelişen fizyolojik sarılık nedeniyle sarı da görünebilir.

Bunun dışında bebekler doğduklarında cildinde değişik lekeler olabilir. Bunlar;

Maküler Hemanjiom: Yenidoğan bebeğin cildinde görülen değişik kırmızı lekelerdir.Alında göz kapaklarında ve ensede ve kafa içerisinde olur. Bu lekeler genellikle ilk 1-2 yıl içerinde geçer. Leylek ısırığı veya melek öpücüğü olarak da adlandırılır.

Mongol Lekesi: Bebeklerin bel ve popo bölgesinde olan siyah renkli lekedir. Genellikle asya ırkında ait bir özelliktir. 1-2 yaş arasında kendiliğinden kaybolur.

Milia: Burun üstünde ve yüzde olan yağ bezlerinin tıkanıklığı sonucu görülen topluiğne başı gibi olan beyaz lekelerdir. Birkaç hafta içinde kaybolur.

Toksik Eritem: İlk haftalar içinde görülen ortası beyaz çevresi pembe olan cilt döküntüleridir. Sanki sinek ısırmış alerjik bir kızarıklık gibi görünür. Bütün vücutta olup kendiliğinden kaybolur.

Akrosiyanoz: Yenidoğan bebekler özellikle ilk doğduklarında ellerinde ve ayaklarında uç kısımlarda morluk olur. Aileler genellikle bebeğin üşüdüğü sanarak aşırı miktarda ısıtmaya çalışır. Aslında yenidoğan bebeğin dolaşım sisteminin olgunlaşması ile ilişkili olup geçici bir durumdur.

Kutis Marmoratus: Bazen bebeklerin cildi alacalı şekilde sanki bir mermer görüntüsünde olabilir. Bu genellikle bebeklerin üstünü değiştirirken veya banyo sonrası olan bir durumdur. Bazen bebekler çok ağladığı zaman da cildi bu şekilde görünebilir. Bebeğin dolaşım sisteminin tam olgunlaşmamış olması nedeniyle olan bir durumdur. Bebeğin üstünü giydirmek veya örtmek ile genellikle geçer.

Baş

Yenidoğan bebeğin başı vücuda göre daha büyüktür. İlk günlerde doğuma bağlı olarak uzamış ve ya asimetrik görünebilir. Eğer doğum sırasında müdahale edilen bir durum olmuşsa morluk ve şişlik de saptanabilir. Bu şişlikler yumuşak doku şişliği (Caput succedaneum) ve kan toplanması şeklinde (sefal hematom) olabilir.

Her ikisi de günler içerisinde kaybolur. Yenidoğan bebeklerin başında başın büyümesini sağlayan bıngıldak dediğimiz yumuşak bölgeler vardır. Ön ve arka bıngıldak olarak adlandırılan bu yumuşak bölgeler bebek büyüdükçe kapanır.

Ön bıngıldak 8-18 ay, arka bıngıldak 2. ayda kapanır. Bazen anneler bebeğin kafasında kemik çıkıntıları hissedebilir bunlar bebeğin doğum kanalında sıkışması sonucu kemiklerin üst süte kayması (molding) nedeniyle oluşan çıkıntılardır. Bebeğin büyümesi ile zamanla kaybolur.

Göz

Yenidoğan bebeğin göz kapakları ilk doğduklarında şiş ve ödemlidir. Bu nedenle gözlerini çok sık açmazlar. İlk birkaç günden sonra ödemleri azaldıktan sonra gözlerini daha iyi açmaya başlarlar. Bu dönmede bebeklerin gözlerinin beyaz kısmında bazen kırmızı noktalar saptanır. Bunlar normal doğumda bebeğin doğum kanalında sıkışmasına bağlı olan subkonjoktival kanamalardır.

Zaman içerisinde kendiliğinden kaybolur. Yine ilk günlerde fizyolojik yenidoğan sarılığı nedeniyle gözlerin beyaz kısmı sarı renkli olarak görülebilir. Bebeğin emerek kilo alması ile fizyolojik sarılığın ilk hafta içinde geçmesi ile birlikte gözlerdeki sarılık da azalır. Ailelerin en çok merak ettikleri konulardan biri de bebeklerinin göz rengidir.

Bebekler ilk doğduklarında göz renkleri gridir. Zaman içinde ilk 6-12 ayda gerçek göz rengi belirgin olur. Ayrıca göz kasları da çok iyi gelişmediği ve ilk günlerde sadece 20 cm uzaklıktaki nesneleri görebildikleri için gözlerde kayma olması da normaldir.

Burun

Eğer normal yolla bebek doğdu ise genellikle burun basık ve yamuk olabilir. Ama bu durum zaman içinde düzelir. İlk günlerde en sık görülen sıkıntı burun tıkanıklığıdır. Yenidoğan bebeklerin burun yapıları dar olması nedeniyle hırıltılı solunum sık rastlanır. Serum fizyolojik damlalar ile burnun temizlenmesi genellikle yeterli olur.

Kulak

Yenidoğan bebeklerde kıkırdak dokusu tam gelişmediği için kulaklarda bir miktar şekil bozuklukları olabilir. Ama zaman içerisinde kulaklar normal şeklini alır. Doğumda ciddi kulak anormallikleri saptanırsa mutlaka doktor tarafından değerlendirme yapılmalıdır.

Göbek Bağı

Göbek bağı şefaf renkli anne karnında bebeğin beslenmesini sağlayan damarsal bir yapıdır. Çevresi bir jel ile çevrilidir. Doğumda kesilerek klemp ile bağlanır. Bir iki hafta içinde kuruyarak düşer.

Göğüs

Yenidoğan bebeklerin meme kısmı doğduklarında ve ilk birkaç ay boyunca şiş olabilir. Anneden geçen hormonların etkisi ile olan bu durum tamamen geçicidir. Bu şişliğin azalması için ovulması sakıncalıdır.

Genital

Hem kız hem de erkek bebeklerde anneden geçen hormonlara bağlı genital organlar biraz ödemli ve şiş görünür. Kız bebeklerde yine anneden geçen hormonlara bağlı vajenden beyaz akıntı ve bazen de vajinal kanama olabilir. Bu durum geçicidir. Erkek bebeklerde ise bazen hidrosel dediğimiz yumurtalık çevresinde sıvı toplanması olabilir. Hidrosel genellikle bir yaşına kadar geçer. Yine doğumdan sonra erkek bebeklerde yumurtalıkların inip inmediği mutlaka kontrol edilmelidir.

Kol ve Bacaklar

Bebekler ilk doğduklarında kolları ve bacakları gövdeye göre kısa görünür. Ayrıca anne karnındaki sıkışık duruma bağlı olarak eller ve kollar kıvrık durumda durur. Bebek büyüdükçe kollar ve bacaklar uzar ve bir süre sonra yamuk görünüm kaybolur. Elleri hep yumruk şeklindedir. Anne karnındaki duruşa bağlı bazen ayaklarda da yamukluklar olabilir.

Yenidoğan Reflekleri

Doğum sonrasında yenidoğan bebeklerin immatür bir sinir sistemi olması nedeniyle bebeklerin isteği dışında kontrolsüz bazı hareketleri vardır. Bu refleksler onu dış dünyaya karşı koruyan hareketler olup zaman içinde kaybolur.

• Moro refleksi: Bebekler ani bir hareket ve ses ile gövdesini öne atar ve kollarını dışa açarak bir irkilme hareketi yapar. Sonra kollarını kapatır. Bu refleks de ilk 4 ay aktif olarak görülür sonra kaybolur.
• Yakalama: Bebeklerin avuç içi veya ayak tabanına dokunulduğu veya sıvazlandığı zaman parmaklarını içe doğru bükme ve sıkma hareketi yapar. Bu durum ellerde 2-3 ay ayaklarda 9-10 aya kadar devam edebilir.
• Arama Refleksi: Bebekler yanak ve dudaklarına bir şey değdiğinde ağzını açıp o yöne doğru ağzını çevirmeye çalışır.
• Emme Refleksi: Bebekler sert damaklarına bir şey değdiği zaman hemen emmeye başlar. İçgüdüsel bir reflekstir. İlk aylarda refleks emme dediğimiz bu durum 3 aydan sonra bilinçli bir emme şekline dönüşür.