Rota Virüs İshali

Rota Virüsü Nedir?

Rota virüsü çocukluklarda bağırsakları etkileyerek ateş, kusma ve kansız ishale neden olan viral bir mide barsak enfeksiyonudur. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde çocukluk çağının en sık ishal nedenidir. Yine iki yaş altındaki çocuklarda görülen ishalin %40-60’ından rota virüs sorumludur.

Ayrıca rota virüsü bütün dünyada her yıl 25 milyon poliklinik başvurusu ve 2 milyon hastaneye yatışa neden olur. Özellikle sıvı kaybına neden olması ve ishalin toparlamasının zaman alması nedeniyle çocukları ve aileleri yıpratan bir enfeksiyondur. Genel olarak bütün çocuklar 5 yaşına kadar en az bir kez mutlaka rota ishali geçirir. Erişkinlerde de ishal yapar ama çocuklara göre daha hafif seyirlidir.

Rota Virüs İshali Tedavisi Ankara

Rota virüs ishali viral bir barsak enfeksiyonu olduğu için tedavisinde antibiyotik kullanımı gerekli değildir. Ayrıca ishali durdurmak için de ishal kesici ilaçlar kullanmak sakıncalıdır. Tedavide esas amaç bebek ve çocukların sıvı kaybını önlemektir. Çünkü özellikle üst üste kusma ve bol sulu kaka yapma ileri derecede sıvı kaybına neden olur. Bunun için özellikle aşırı kusması olan çocuklara gerekirse bulantı kesici ilaçlar verilebilir. Tedavide esas amaç sıvı açığını yerine koymaktır.

Orta ve ağır derecede sıvı kaybı olan bebek ve çocukların mutlaka hastanede yatarak damardan sıvı tedavisi alması gerekir. Ama sıvı kaybı hafif derecede ve ağızdan beslenebilen çocuklar için ağızdan tuzlu şekerli sıvılar (ORS: oral rehidratasyon sıvısı) verilmelidir. Ek olarak barsak florasını düzenleyen probiyotik ve patates, pirinç, muz, yoğurt gibi ishale yönelik beslenme yeterli olur. Bu nedenle rota ishali olan çocuğunuzun tedavisinde sıvı alımını artırmaya çalışmanız gerekir. Eğer bebeğiniz emiyorsa sık sık emzirin. Çünkü anne sütü barsak enfeksiyonlarının iyileşmesinde en etkili tedavidir. Daha büyük çocuklara su, ayran, kefir gibi sıvı gıdalar teklif edin.

İshal çok fazla değilse normal gıdalar ile besleyin. Ama ishali fazla olan çocuklar için özellikle sıvı kaybını azaltmak için ağızdan rehidratasyon sıvıları (ORS) verin. Ayrıca beslenmesinde ishale yönelik patates, pirinç, muz, yoğurt ve yoğurt çorbası vb gıdalar almasını sağlayın.

Rota Virüs İshali Nasıl Bulaşır?

Rota virüsü oldukça bulaşıcıdır. Hastalık başlamadan hemen önce ve ishal başladıktan sonra 10 gün kadar virüs dışkı ile atılır. Buna bağlı olarak virüsün bulaşması insandan insana direk temas ile fekal oral (dışkı-ağız) yol veya virüs ile kirlenmiş olan yüzeylerden, eşyalardan ve yiyeceklerden olur. Bu nedenle toplu halde yaşanan okul ve kreşlerde rota ishali çok sık görülür. Bulaş çok kolay olduğu için aile içine bir kez rota enfeksiyonu girerse bütün aile bundan etkilenir. Hastalık ayrıca solunum yoluyla da bulaşabilmektedir. Rota ishali daha çok kış ve ilkbahar aylarında görülür ve özellikle kış aylarında salgınlar yapar.

Rota Virüs Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür. Enfeksiyon ilk olarak ateş, bulantı, kusma şeklinde başlar. Takiben karında kramplar, karın ağrısı ve sulu ishal bulguları ortaya çıkar. Bazı çocuklarda ilk bulgular üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde de olabilir. İshal bol sulu, kramplar şeklinde ve kansızdır. Karın ağrısı ve kramplar çocukları çok rahatsız eder. Klinik bulgular genellikle 2-8 gün kadar sürer. Eğer ishal çok fazla ise sıvı kaybı bulguları olabilir. Sıvı kaybı olan çocuklarda huzursuzluk, gözlerde ve bıngıldakta çökme, gözyaşında azalma, dilde kuruluk, ciltte pörsüme, idrar miktarında azalma, halsizlik ve kilo kaybı olur. Rota ishalinde sıvı kaybı ne kadarsa fazla ise hastalık o kadar ciddi olur.

Rota Virüsü Tanısı Nasıl Konur?

Genellikle hastanın klinik bulgularına göre aslında rota virüs ishaline tanı koymak kolaydır. Ayrıca kakadan yapılan hızlı antijenik testler ile rota virüsünün saptanması tanıyı destekler. Kakadan yapılan test rotaya benzer klinik bulgulara neden olan diğer viral ishallerden (adenovirüs) ayrıcı tanısını sağlar.

Rota Virüs İshalinden Nasıl Korunmalı? Rota Virüs Aşıları

Rota enfeksiyonundan korunmanın en etkili yolu rota aşıları ile bebeklerin aşılanmasıdır. İki rota virüs aşısı bu amaçla ülkemizde kullanılır. Monovalan aşısı 2 doz ve Pentavalan aşısı 3 doz olarak ağızdan damla şeklinde uygulanır.

Aşının ilk dozu 6-15 hafta arasında uygulanır son dozu ise 32 haftadan önce yapılmış olmalıdır. Rota aşısı olan çocuk yine rota ishaline yakalanabilir. Aşının koruyuculuğu daha çok enfeksiyona bağlı aşırı sıvı kaybı, hastaneye yatış ve acile servise başvuruları önlemektir.

Rota aşıları diğer çocukluk çağı aşıları ile birlikte uygulanabilir. Yan etkileri ise hafif ateş, huzursuzluk, bulantı ve kusmadır. Ülkemizde rota aşıları ulusal aşı takviminde değildir. Ama Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2009 yılında tüm dünyada rota aşılarının ulusal aşı programına alınmasını tavsiye etmiştir. Aşılama dışında rota enfeksiyonundan korunmanın en önemli yolu hijyen kurallarına dikkat etmektir.

Ellerin sık sık yıkanması, rota ishali geçiren çocukların kreşe gönderilmemesi, hasta ve sağlam çocukların ayrılması, özellikle kreşlerde olmak üzere çocukların kalabalık olarak bulduğu yerlerde yüzeylerin temizlenmesi ve oyuncakların silinmesine dikkat edilmelidir. Ayrıca rota ishali olan ufak bebeklerin altının değiştirilmesi sonrasında ellerin iyice yıkanması önemlidir.