Emziren Annelerde Tıbbi Testler

Emziren Annelerde Hangi Tıbbi Testler Yapılabilir?

Emzirme döneminde bazen annelerin tıbbi nedenlerle bazı testleri yaptırması gerekebilir. Bu dönemde pek çok sağlık çalışanı, emzirmeyi kesmek veya ara vermek gerektiği yönünde annelere uyarılarda bulunur. Ancak aslında annelere tıbbi amaçla yapılan pek çok test için emzirmenin kesilmesi gerekmez.

Kısacası çoğu test emzirme ile uyumludur. Burada, annelere yapılan testlerden hangilerinin emzirme ile uyumlu, hangilerinin uyumsuz olduğu konusunda bilgi vermeye çalışacağım.

Meme Görüntüleme ve Biyopsiler

Genel meme için yapılan hemen bütün testler ve biyopsiler aslında emzirmeyle uyumludur. Meme için yapılması gerekli testlerin (röntgen, ultrasonografi, mamografi, MR ve biyopsi) hepsi için annenin emzirmeyi bırakması gerekmez. Hatta tanı için gerekli ise kesinlikle emzirmeyi bırakması beklenmez.

• Röntgen: Tanı amaçlı çekilen röntgen, anne sütünü etkilemez ve bir önlem almayı gerektirmez. Bazen grafilerde baryum maddesi ağızdan veya lavman olarak alınması gerekebilir. Ancak baryum inaktif bir maddedir ve vücuda emilmez.
• Mamografi: Bir başka röntgen türüdür. Meme süt ile doluysa yorumlaması zordur, fakat emzirme ile uyumludur.
• Ultrasonografi: Memedeki kistik ve solid yapıları ayırmayı sağlayan yüksek frekanslı ses dalgaları ile çalışan bir cihazdır. Emzirme döneminde güvenli bir şekilde kullanılabilir.
• Manyetik Rezonans (MR): Vücut iç kısmını görüntülemek için güçlü manyetik alanlar kullanarak çekim yapan bir cihazdır. Emzirme ile uyumludur. MR, özellikle meme görüntülemesinde ilk tercih olmasa da kullanılmasında hiçbir sakınca yoktur.
• Kontrastlı MR: Pek çok MR görüntülemesinde radyoopak madde olarak gadolinyum kullanılır. Bu madde, prospektüsünde 24 saat emzirilmemesi gerektiğini belirtse de, bu kontrast maddenin vücuda emilimi çok düşüktür ve yarı ömrü çok kısadır. Bu nedenle 24 saatlik bir süre emzirmeyi kesmek için gerekli değildir. Çünkü süte geçen miktar çok az olup, bebeğin sindirim yoluyla emilen miktar da son derece düşüktür. Bu nedenle emzirmeyi kesmek gereksizdir.

Kontrast Madde Verilerek Çekilen Radyoloji Testleri

Tomografi: Tomografi, vücudu daha ayrıntılı görmek için güçlü X ışınları kullanarak yapılan bir görüntüleme yöntemidir. Görüntülerin daha iyi olması için, hastalara damardan veya ağız yoluyla kontrast maddeler (genellikle iyotlu ilaçlar) verilir. Bu maddeler anne sütüne geçmez. Çekim sonrası süte geçen iyotlu madde miktarı %1'den azdır. Bebek emdikten sonra sindirim sisteminden emilen miktar yine %1'den daha azdır. Sonuç olarak, bu maddelerin emzirme üzerinde önemli bir etkisi yoktur ve emzirme devam edebilir.

Tabii, yine de annelere çekilen tomografi sırasında kullanılan kontrast maddeler mutlaka doktorları tarafından değerlendirilerek, ona göre emzirme konusunda karar verilmesi önemlidir.

IVP: Böbrekleri kontrol etmek için yapılan intravenöz piyelogram (IVP) testlerinde kullanılan maddeler de radyoaktif değildir.

Radyoaktif – Radyasyon Yayan Madde Kullanımı Sonrası Emzirme

Bazı akciğer, böbrek, kemik iliği vb. organların taramalarında radyoaktif maddelerin (radyasyon yayan maddelerin) kullanılması gerekebilir. Bu durumda, bebeği radyasyona maruz bırakmamak için emzirmenin bir süre kesilmesi gerekebilir. Emzirme kesilmesi gereken süre, kullanılan maddenin türüne ve dozajına bağlıdır. Anneler, bebeklerini emziremedikleri sürece süt miktarının düşmemesi için sütlerini sağıp saklamalıdırlar. Genel olarak, kullanılan maddelerin yapısına göre emzirme 12-24 saat süreyle kesilebilir. Çünkü bu maddelerin kullanımı sonrası süte geçiş olur. Kullanılan maddenin yarı ömrüne göre süt 12-24 saat kesilir ve sağılan süt bu süre zarfında dolapta saklanabilir. Bekleyen sütün içindeki radyoaktivite zamanla azalır. Kullanılan maddenin yarılanma ömrüne göre, belirli bir süre sonra emzirmeye devam edilebilir.

Bazı durumlarda radyoizotoplar ile tedavi gerekebilir, özellikle tiroid kanseri ve hipertiroidizm gibi hastalık durumlarında radyoaktif iyot-131 kullanılır. Bu durumda annelerin emzirmeyi kesmesi gerekir, çünkü bu maddeler annenin tiroid ve meme dokusunda yoğunlaşır. Bebeğin emmesi, radyasyona maruz kalmasına neden olabilir.

Emziren Annelerde Tıbbi Testler Sonuç

Sonuç olarak, pek çok test emzirme ile uyumludur. Anne sütünü kesmeye gerek yoktur. Röntgen, ultrason, tomografi, MR, IVP ve mamografi gibi testler anne sütünü etkilemez. Ancak radyasyon içeren maddelerle yapılan testlerde, kullanılan maddenin yarı ömrüne göre mutlaka emzirmeye ara verilmesi gerekir.