Çocuklarda Zatürre

Çocuklarda Zatürre Nedir?

Zatürre akciğerlerin iltihaplanmasıdır. Akciğerlerdeki hava keselerinin iltihap ile dolması sonucu nefes almayı zorlaştıran bir durumdur. Sıklıkla bakteri veya virüslere bağlı olur. Bakterilerden en sık pnömokok ve hemofilus, virüslerden ise RSV, İnfluenza, parainfluenza ve adenovirus zatürreye neden olur.

Bazen akciğerin tek bir lobunu tutabildiği gibi bazen de yaygın şekilde bütün akciğeri etkileyebilir. Zatürre önlenemez ve tedavi edilmez ise ölümcül bir hastalıktır. Gerçekten bütün dünyadaki çocuk ölümlerinin %16’sından zatürre sorumludur. Ama aşılma, yeterli beslenme ve hijyen koşullarına dikkat edilerek zatürre önlenebilir ve azaltılabilir bir hastalıktır.

Çocuklarda Zatürre Belirtileri Nelerdir?

Zatürre belirtileri hafif veya ağır olabilir. Hatta küçük bebeklerde ve çocuklarda zatürre bulguları çok belirgin olmayabilir. Hastalık genellikle ateş, halsizlik, iştahsızlık gibi bulgular ile başlar. Ufak bebeklerde de yine halsizlik, solukluk ve huzursuzluk görülebilir. Esas olarak solunum yollarına ait bulgular genellikle ön planda olur.

Zatürre belirtileri;

• Ateş,
• Öksürük,
• Sık nefes alma,
• Nefes alırken zorlanma,
• Bulantı, Kusma,
• Göğüs ağrısı,
• Karın ağrısı,
• İştahsızlık, halsizlik,
• Morarama,
• Göğüs kafesinde çekilme,
• Uyku hali, beslenme bozukluğu.

Bebeklere Zatürre Nasıl Bulaşır?

Zatürreye neden olan mikroplar genellikle hasta kişilerin öksürüğü ile damlacık yoluyla kişiden kişiye bulaşır. Bunun dışında yine hasta kişilerin salya ve öksürüğü ile kirlenmiş yüzeylerden de bulaşır. Hastalık daha çok kış ve sonbahar aylarında havaların soğuması ile birlikte kapalı ve havasız ortamlarda bulunma nedeniyle artar. İnce giyinmek ve soğuk havada bulunmak hastalığın gelişimini etkilemez. 

Bebeklerde Zatürre Tanısı Nasıl Konur?

Doktorunuz çocuğunuzun hastalık seyrine ve fizik muayene bulgularına göre zatürre tanısını koyabilir. Her zaman olmasa da gerekli olduğunda bazı laboratuar testleri ile de tanıyı destekler.  Akciğer grafisi, kan sayımı, kültür testleri vb. Ayrıca nabız oksimetre ile kandaki oksijen seviyesi ölçümü tanıda yardımcı olur.

Çocuklarda Zatürre Nasıl Tedavi Edilir?

Tanı koyulduktan sonra bakteriyel zatürre de hemen antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Genellikle hafif zatürre için ayaktan 10 günlük antibiyotik tedavisi yeterlidir. Ama gerekli durumlarda tedavi yatarak uygulanmalıdır. Viral bir zatüre varsa özellikle influenza olduğu saptanan olgularda antiviral tedavi başlanması gerekir.

Zatürre nedeniyle tedavi alan çocuğunuz için evde neler yapabilirsiniz?

Çocuğunuzun dinlenmeye ihityacı vardır. Eğer okula gidiyorsa evde kalmasını sağlayın. Yeterli sıvı alımını sağlamaya çalışın. Eğer bebeğiniz anne sütü alıyorsa sık sık emzirin. Büyük çocuklarınızın bol sıvı almasını sağlayın. Yeterli beslenmesini sağlayın. Aslında çoğu çocuğun iştahı olmaz ve ilk günlerde beslenmesi yeterli değildir.  Ama yeterli sıvı alıyorsa endişe etmeyin.

Ateşi olursa ateş düşürücüleri çocuğunuzun yaşına ve ateşin düzeyine göre doktorunuzun önerisi ile kullanın. Antibiyotik tedavisini doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın. Tedaviyi mutlaka tamamlayın. Çocuğunuz biraz toparlayınca tedaviyi kesmeyin. Yatarken başının yukarda olması nefes almayı kolaylaştırır. Başı yukarda olacak şekilde yatırın.

Öksürük kesici ilaçları kullanmayın. Ancak doktorunuzun önerdiği öksürüğü rahatlatan ilaçları tercih edin. Ortamı nemli ve serin tutun. Kuru ve sıcak ortam balgamın yapışmasına neden olur. Çocuğunuzun yanında sigara içemeyin ve sigara içilen ortamlarda bulunmayın.

Zatürre Ne Zaman Hastanede Yatarak Tedavi Edilir?

• Eğer çocuğunuz sık nefes alıyor ve morarması varsa,
• Yeterli beslenip sıvı alamıyorsa,
• Damardan antibiyotik tedavisi gerekiyorsa,
• Oksijen tedavisi gerekiyorsa,
• Çok fazla balgamı varsa ve aspire edilmesi gerekiyorsa,
• Zatürre mikrobunun kana karıştığı düşünülüyorsa yatarak tedavi alması uygundur.

Bebeklerde Zatürreden Korunmak İçin Neler Yapabilirsiniz?

Bebeğinizi anne sütü ile besleyin. Anne sütü alan bebeklerde enfeksiyon hastalıkları daha az görülür. Zatürre de anne sütü ile beslenen bebeklerde daha az görülüyor. Aşılama çok önemlidir. Çocuğunuzun zatürre aşısı ve karma aşılarını yaptırın. Bu aşılar çocukları pnömokok, boğmaca ve hemoflius enfeksiyonlarından korur. Ayrıca 6 ayın üstünde her yıl yapılan grip aşısı da yine viral zatürreden korur. Bu nedenle çocuğunuzun aşılarını mutlaka yaptırın.

Hijyen kurallarına dikkat edin. Ellerinizi temiz tutun, ellerinizi sık sık sabunlu su ile yıkayın. Çocuğunuza el yıkamayı öğretin. Çocuğunuzun yanında sigara içmeyin. Pasif sigara dumanına maruz bırakmayın. Beslenmesine dikkat edin. Yeterli ve dengeli beslenmesini sağlayın. A ve D vitamini eksikliğinin olmamasına dikkat edin.

Kalabalık, havasız ve havası kirli yerlerde bulunmayın. Ortam ısısınsa uygun giyinmesini sağlayın.