Bebeğime Çiğnemeyi ve Yutmayı Nasıl Öğretebilirim?

Bebeğimi Çiğnemeye, Yutmaya Nasıl Alıştırmalıyım?

Bebeğiniz pürüzsüz besinleri çok kolay tüketirken pütürlü gıdalara geçtiğiniz zaman bazen çiğnemeyi beceremez. Bu durum sizi ve bebeğinizi zorlar ve püre şeklindeki gıdalara devam etmenize neden olur. Ama endişe etmeyin çünkü her bebek aynı ayda pütürlü gıdaları çiğnemeye hazır olmayabilir. Belki sizin bebeğiniz için bu süreç diğer bebeklere kıyasla biraz daha uzun olacaktır.

Normalde bebekler için yutma bir reflekstir. Doğumdan itibaren olan bir beceridir. Ama çiğneme zamanla öğrenebilecekleri bir motor beceridir. O yüzden püre şeklinde ilk ek gıdalar başlandığında bebekler kaşığı emme hareketi yaparak püreleri kolaylıkla yutmayı becerir. Ama pütürlü gıdalar geldiği zaman bebek dilini yana doğru hareket ettirmek, dilin ortasına doğru gıdayı almak ve takiben gıdayı yutmak için dilin arkasına doğru hareket ettirmeyi öğrenmesi gerekir.

Aslında bebekler bunu başarmak için gerekli olan ısırma refleksi ve dili yana doğru kaydırma refleksine sahiptirler. Eğer parmağınızı bebeğinizin ağzına sokarsanız ısırır ve dilinin yanına dokunursanız dilini yana doğru kaydırabildiğini görürsünüz. İşte çiğnemeyi öğrenmesi için bu refleksler işe yarar. Bu refleksleri sık sık kullanıp pratik yapan çoğu bebek de 6-9 ay arasında çiğnemeyi öğrenir. Bazı bebeklerde bu süreç belki biraz daha uzayabilir. Ama sabırla devam etmek ve uğraşmak bebeğinizin çiğnemeyi öğrenmesini sağlayacaktır.

Bebeklerin Çiğnemeyi Öğrenmesinin Faydası Nedir?

Bebeklerin çiğnemeyi becerebilmesi öncelikle geniş bir beslenme çeşitliliğini öğrenmesini sağlar. Bu da aile yemeklerini kolaylıkla tüketebilmesini ve aile ile birlikte yemek yeme alışkanlığının gelişmesini destekler. Ayrıca çene kaslarının güçlenmesine, konuşmasının ilerlemesine ve dişlerinin sağlıklı olmasına yardımcı olur.

Bebeklerin Çiğnemeyi Öğrenmesi İçin Dişlerinin Çıkması Gerekli mi?

Bebekler dişleri olmasa bile ufak yumuşak yiyecekleri çiğneyebilecek beceriye sahiptirler. Gelişmiş çiğneme becerisi için evet dişlerin özellikle azı dişerlinin oldukça faydası vardır. Ama bu dişleri çıkana kadar bebeklerin çiğnemeyeceği anlamına gelmez.

Bebekler Hangi Gıdaları Daha Kolay Çiğneyebilir?

Bebeğinize vereceğiniz gıdanın çiğnenmesinin zor veya kolay olmasını belirleyen bazı faktörler vardır. Kısaca bir gıdanın çiğnenmesine etki eden faktörler şöyledir;

1. Sertlik; yiyeceği kolay ısırabilmesi için çok sert olmayan yiyecekler gerekir,
2. Pişme Miktarı; Yiyeceğin sıcaklığı, pişirme şekli çiğnemeye etki eder,
3. Boyutu; Yiyeceğin boyutu kalın veya ince olması çiğnemeyi etkiler. İnce yiyecekler daha kolay çiğnenir,
4. Şekli; Dar şeritler kalın olanlara göre daha kolay çiğnenir
5. Dokusu; Yiyeceklerin ağızda ne kadar parçalandığı önemlidir. Yumuşak ve kolay dağılan gıdalar iyidir.
6. Kıvamı; Tek bir kıvama sahip olan yiyecekler daha iyi çiğnenir muz gibi, kabuğu olan gıdalar (soyulmamış salatalık) daha zor çiğnenir
7. Ağız İçine Yerleştirme; Yiyeceklerin ağız içine yerleştirme şekli öne, arkaya veya yana gibi önemlidir. Yan tarafa yerleştirilen gıdalar daha kolay çiğnenir.

İşte bebeğinizin çiğnemsini teşvik ederken verdiğiniz gıdaların bu özelliklerine dikkat ederek öncelikle kolay çiğnenebilen ağızda kolay dağılan yiyecekleri seçmeniz mesela haşlanmış sebzeler gibi iyi olur. Daha sonra bebeğiniz ustalaştıkça daha zor yiyeceklere geçmek gerekir.

Bebeğinize Çiğnemeyi Nasıl Öğretebilirsiniz?

Çiğneme bebeğinizin eninde sonunda öğreneceği bir beceridir. Bazı bebekler sıkıntı yaşamaz iken bazı bebekler bu beceriyi kazanırken zorlanır. Bebeğinizin çiğneme becerisini teşvik etmek, egzersiz yaptırmak ve geliştirmesine yardımcı olmak için yapabilecekleriniz;

Diş Kaşıyıcı Oyuncaklar: Pek çok aile diş kaşıyıcıların bebeklerin diş etlerini rahatlatmasına yardımcı olduğunu düşünür. Ama aslında diş kaşıyıcılar bebeklerin pürüzsüz ve pütürlü gıdalara alışmasını sağlayan yardımcılardır. Diş kaşıyıcıları veya ağzına alabileceği çıngırak gibi oyuncaklar (kauçuk, silikon, tahta, kumaş vb) bebeklerin dil hareketlerinin gelişimi ve çiğneme becerilerini artırır. İlerleyen dönemde ek gıdaların çeşitliliği, katılığı ve dokusu değiştikçe bebekler de buna hazırlıklı olur. Çünkü bu oyuncaklar dokunma ve duyusal uyarımı artırmak için tasarlanmıştır. Bu yüzden 3-4 aylıktan itibaren bu oyuncaklarla ile bebekleri tanıştırmak önemlidir. Böylece çok pratik yapmış olur.

Farklı tat ve dokudaki yiyecekleri sunmaya çalışın. Eline yumuşak parmak gıdalar verin haşlanmış sebze, yumuşak meyveler, muz şeftali, avokado vb verin. Yiyecekleri ince çubuk ve şeritler halinde kesin.

Yeni yiyeceklere tek tek alıştırın. Bir yiyeceğin dokusuna yapısına alıştıktan sonra başka bir yiyeceğe geçin.

Ona çiğnemeyi öğretin. Bebekler taklit etmeyi sever. Mutlaka birlikte masaya oturun karşısında yemek yiyin sizi seyretmesini sağlayın. Sizin yemekleri ağzınıza nasıl koyduğunuza ve nasıl çiğnediğinizi ( biraz abartarak yapın) izlemesini sağlayın. Bir süre sonra sizi taklit etmeye başlayacaktır.

Gıdaları açken ve yorgun değilken tattırmaya çalışın. Bebekler aç oldukları zaman yeni gıdaları denemeye hevesli olurlar.

Eğer bebeğiniz kaşık ile püre şeklinde besliyorsanız püreleri oldukça koyu yaparak püreyi ağzının yan tarafına doğru yerleştirerek çiğneme becerisini teşvik etmeye çalışın.

Ek gıdaları başladıktan sonra yediği miktarlara odaklanmayın. Önemli olan bebeğin yiyecek çeşitliliğini artırın ve çiğneme becerilerini geliştirmeye çalışın.

Sabırlı olun. Çünkü bazı bebeklerin çiğnemeyi öğrenmesi gerçekten oldukça uzun sürebilir.

Özet olarak bebeklerin çiğneme becerisi yaşına, öğürme refleksinin hassasiyetine, pratik yapmasına ve dişlerin çıkmasına bağlı olarak yavaş yavaş gelişen bir beceridir. İlk olarak koyu lapa püreler gibi yumuşak yiyecekler yiyerek çiğneme hareketlerini öğrenirler. Tabi en doğru çiğneme becerisi 12 aydan sonra gelişse de eğer bebeğiniz 9 aylık olduğunda henüz katı gıdaları yiyemiyorsa ve 12 aylık olduğu zaman hala püre ile beslenip, çiğnemeyi öğrenemediyse mutlaka bu konuda yardım almanız iyi olacaktır.