Bebeklerde Öksürük

Öksürük anne babaları çok rahatsız edip korkutsa da aslında boğaz ve hava yollarını temizlemek için oluşan koruyucu bir reflekstir. Bir savunma mekanizmasıdır. Hastaneye en sık başvuru nedenidir ve tabi ki çocukluk çağının en sık karşılaşılan bulgularından biridir. Ama çoğunlukla viral solunum yolu hastalığının bir belirtisidir.

Genellikle de kendiliğinden düzelir. Nadiren de ciddi hastalıkların belirtisi de olabileceği unutulmamalıdır. Bebek ve çocuklardaki en sık öksürük nedenleri şunlardır;

Soğuk algınlığı,
Bademcik iltihabı,
Sinuzit,
Bronşit,
Bronşiolit,
Zature,
Ses telleri itihabı (krup),
Astım, alerjik öksürük,
Reflü,
Yabancı cisim kaçması,
İnhaler irritasyonlar,
Psikojenik.

Çocuklardaki öksürük başlangıcına tipine ve süresine göre değişik şekillerde olabilir. Sık görülen öksürük şekilleri şunlardır:

Ateş ile birlikte öksürük,
Havlar tarzda,
Kusma ile birlikte olan,
Hışıltılı öksürük,
Uzamış öksürük,
Gece öksürüğü,
Gündüz öksürüğü,
Boğmaca öksürüğü.

Ateş ve Öksürük

Eğer öksürük hafif ateş ve burun akıntısı ile birlikte oluyorsa bu durum genellikle viral bir süt solunum yolu enfeksiyonu nedeniyledir. Ama yüksek ateş ile birlikte öksürük varsa ve özellikle de halsizlik eşlik ediyorsa zatürre olma olasılığı olabilir. Mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir.

Uzamış Öksürük

Öksürüğün en sık nedeni olan viral üst solunum yolu sonrası öksürük genellikle 3 hafta kadar devam edebilir. Bazen üst üste geçirilen enfeksiyonlar öksürüğün sürekli olarak uzamasına neden olur. Eğer 1 aydan uzun süren bir ökürük varsa o zaman mutlaka doktor kontrolü gerekir. Uzamış öksürüğün en sık nedeni ise astım, alerjik öksürük, sinuzit ve bronşit olabilir.

Kusma ile Birlikte Öksürük

Çocuklar öksürürken genellikle öğürme refleksi de uyarılır. Genellikle balgam çıkaramadıkları için balgamı yutarlar ve bunu da öğürerek kusarlar. Ama kusma aslında öksürüğün ciddiyeti ile ilişki değildir. Çocuğunuz soğuk algınlığı ve astım alevlenmesi yaşıyorsa balgamlı bir kusması olabilir.

Gündüz Öksürüğü

Genellikle bir üst solunum yolu enfeksiyonu, alerji ve astım gibi hastalıklar gündüz öksürüğüne neden olur. Genellikle aktivite ile öksürük artar dinlenince geçer. Ama evinizde sigara dumanı evcil hayvan gibi nendeler de öksürüğü kötüleştirebilir.

Gece Öksürüğü

Öksürükler genellikle gece daha kötüleşir. Çünkü gece yatınca genizden sinüslerden süzülen sekresyon öksürüğe neden olur. Ayrıca gece hava yolları daha hassas olduğu için astım öksürüğü de gece daha çok tetiklenir.

Ani Öksürük

Ani bir şekilde başlayan öksürük soluk yoluna bir yiyecek, sıvı ve ya yabancı cisim kaçmış olabileceğini gösterir. Öksürük refleksi ile solunum yoluna kaçmış olan yabancı madde temizlenmeye çalışılır. Çünkü soluk yolu tahriş olmuştur. Öksürük uzun sürerse mutlaka doktora danışılması gerekir. Eğer soluk yoluna bir şey kaçtığı düşünülüyorsa soluk yolunun daha derinlerine itilebildiği için kesinlikle elle çıkarılmaya çalışılmamalıdır.

Havlar Tarzda Öksürük

Bu tür öksürük genellikle krup nedeniyle olur. Bazen alerjiler nedeniyle de olabilir. Krup ses tellerinin viral bir enfeksiyonudur. Ses tellerinde ödem olur bu nedenle nefes almak zorlaşır. Öksürük ise havlar şeklinde duyulur. Genellikle gece aniden başlar ve aileleri çok korkutur. Üç yaş altında soluk yolları daha dar olduğu için krup daha sık rastlanır.

Hışıltılı Öksürük

Daha çok alt solunum yolunun darlıkları sonucu oluşan bir öksürüktür. Nefes verirken hışıltı hissedilir. En sık viral bronşiolitler nedeniyle olur. Astım ve daha nadiren yabancı cisim nedeniyle de hışıltılı öksürük gelişebilir.

Boğmaca Öksürüğü

Daha çok boğmaca enfeksiyonunda nefes almadan birkaç öksürük krizi arkasında derin bir nefes alma ile karakterli bir öksürüktür. Özellikle öksürük nöbeti sonrası derin bir nefes alma ve ötme şeklinde bir ses duyulur. Öksürük nöbetleri bazen haftalarca sürebilir.

Bebeklerde Öksürük

Özellikle 6 ayın altındaki bebeklerde öksürük önemlidir. Bu nedenle ufak bebeklerde öksürük oluştuğu zaman mutlaka yakından gözlemlenmesi gerekir. Küçük bebekler genellikle kış aylarında RSV’ nin neden olduğu enfeksiyonlara karşı çok hassas olurlar. RSV enfeksiyonu büyük çocuklarda ve yetişkinlerde daha çok soğuk algınlığı ve kulak enfeksiyonuna neden olurken ufak bebeklerde soğuk algınlığı gibi başlasa da bir süre sonra bronşiolit ve zatürrreye dönebilir. Hatta bazı bebeklerin hastanede yatarak tedavi alması bile gerekir. Eğer bebeğiniz 3 ayın altında ise ve öksürük varsa mutlaka doktora başvurmanız gerekir.

Öksürük için evde neler yapabilirisiniz?

Eğer öksürük çocuğunuzu rahatsız etmiyorsa, normal uyuyor, oynuyor, besleniyorsa öksürük veya burun akıntısı bulgularının tedavi edilmesine gerek yoktur. Ama öksürüğü rahatlatmak için evde bazı uygulamalar yapabilirsiniz.

Evinizi nemli tutun (%40-50). Eviniz aşırı ısınıyor ve ortam kuru oluyorsa mutlaka oda sıcaklığını düşürün. Doğal yöntemler ile yeterli miktarda nem sağlayamıyorsanız o zaman nemlendirici buhar makineleri kullanın. Ama buhar makinenizin bakımını uygun şekilde yapın. Temizliğine dikkat edin.

Evde kesinlikle sigara içmeyin. Çocuğunuzun odasını havalandırın. Mutlaka bol sıvı almasını sağlayın. Çünkü yeterli sıvı alımı balgamı ve burun akıntısını rahatlatır. Küçük bebeğiniz varsa ve anne sütü alıyorsa sık sık emzirin. Çocuğunuzun dinlenmesini sağlayın. Okula gidiyorsa birkaç gün evde istirahat ettirin. Beslenmesine dikkat edin. Ufak bebeğiniz varsa bol bol emzirin. Büyük çocukların az az sık sık beslenmesini sağlayın.

Burnunu serum fizyolojik su ile temizleyin. Burun akıntısı nedeniyle tıkanmış burunun açılmasını sağlayın. Tıkalı ve temizlenmemiş bir burun hastalığın ilerlemesine neden olur. Uyurken başını hafif yükseltin. Başın yukarda kalması nefes almasını kolaylaştırır ve geniz akıntısının rahatsız etmesini önler. Çocuğunuz 1 yaş üzerinde ise özellikle bal kullanımı öksürüğün azalmasına ve balgamın yumuşamasına yardımcı olur. Günlük 2-5 ml arasında kullanın. Bunun dışında ballı karışımlar deneyin.

Özellikle 6 yaş altında çocuklarda öksürük kesici şuruplar kullanmayın. Ateş düşürücüler ile birlikte karışık olan öksürük şuruplarını da kullanmayın. Öksürüğün en sık nedeni virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonu olduğu için genellikle 2-3 hafta içinde öksürük kendiliğinden geçer. Ama öksürük gerçekten rahatsız edici bir durum yaratıyorsa ve eğer öksürüğü rahatlatıcı bir ilaç kullanılacaksa kesinlikle çocuk doktorunuza danışın.