Bebeklerde Emzirme Düzeni

Bebeklerde Emzirme Düzeni Nasıl Olmalı?

Annelerin bebeklerini emzirirken en zorladıkları konu ne kadar ve ne sıklıkta emzirecekleridir. Aslında bu sorunun cevabı çok basittir. Bebeğiniz istedikçe istediği kadar emmesi gerekir.

Tabi ki bebeklerin emzirme sıklık ve süresi her dönemde bir miktar farklılık gösterir. Ayrıca her bebek birbirinden farklıdır. Bazı bebekler emmeye daha düşkündür ve daha sık emmek ister. Esas olan bebeklerin ihtiyacı ne kadar ise o sıklık ve sürede emmesidir.

Bunun dışında anne sütü ile beslenen bebekler kesinlikle mama ile beslenen bebeklerden farklıdır. Çünkü biri kendi türünün sütüyle beslenirken diğeri başka bir türün sütü ile beslenmektedir. Arada farklılıklar olması normaldir. Biberondan beslemek çok kolaydır ve anneler gözle görerek besledikleri için kendilerini oldukça rahat hissederler. Ama emzirmek farklıdır. Bu nedenle emziren annelerin emzirme sıklığı ve süresi açısından akılları her zaman çok karışıktır. Esas olan bebeğiniz büyürken onu istedikçe istediği kadar emzirmektir. Ama emzirme sıklık ve süresinin günler ve aylar içinde değişiklik göstermesi çok doğaldır.

İlk Günler Emzirme Düzeni

Bebeğiniz doğduğu zaman çok ufak bir mide kapasitesi ile doğar. Yaklaşık bir kiraz kadar midesi vardır. Günler içerisinde mide kapasite giderek artar. 10. günde yaklaşık bir yumurta büyüklüğüne ulaşır. İşte bu ilk günlerde emzirme süresi ve sıklığı çok farklılık gösterse de sıklıkla bebekler 1-3 saat arayla emmek ister. Emzirme süresi ise 5-40 dakika arasında değişir. Bazı bebekler mizaç olarak hırslı ve emmeye düşkün bebekler olup uzun dakikalar boyunca emmek ister. Böyle bebekler biraz anneleri korkutup yorabilir. İlk günlerde bebeklerin pek çoğu emmek için fazlasıyla istekliyken bazı bebekler uykulu olabilir. Emme istekleri oldukça azdır. Sıklıkla 5 dakika emip uykuya dalarlar. Ama aç kalmaması için en az 2-3 saat arayla emmeleri gerekir. Bu nedenle bebeğiniz uykulu ve emmeye karşı isteksiz ise aç kalmaması için üstünü çıkarıp altını açıp uyaran vererek uyandırmak gerekir. Bu dönemde günlük emzirme sayısı genellikle 8-12 kezdir. Önemli olan bebeğinizin açlık belirtilerini takip ederek bebeğinizi her istedikçe emzirmektir. Bebeğin açlık belirtileri yalanma, dil çıkarma, mırıldanma, ağzını açma ve ağlamadır. Bebeğinizi mümkünse ilk açlık belirtileri başlandığında emzirmeniz gerekir. Çünkü ağlama açlığın son belirtisidir. Eğer bebeğinizin ilk açlık belirtilerini kaçırırsanız acıkmış ve ağlayan bir bebeği memeye tutturmak zor olabilir.

1. Ay Emzirme Düzeni

Bu ayda yine bebeğiniz ilk haftalarda olduğu sık emmek isteyecektir. Henüz midesi yine küçüktür. Özellikle gündüzleri 2 veya 3 saatte bir emmek ister. Günlük ortalama 8-10 kez emebilir.  Değişkenlik gösterse de 15-20 dakika memede kalabilir. Sıklıkla sütünüz yeterli ise tek meme ile doyar ama bebeğiniz isterse her iki memenizi de teklif edebilirsiniz. Genellikle 6 haftaya kadar devam eden çok fazla gaz sancıları süreci bu dönemde olduğu için bebekler hemen her ihtiyacını emerek gidermeye çalışır. Aslında aç olmasa bile yorgun olduğunda susuz olduğunda ve uykusu geldiğinde hatta gazı bile olduğunda hemen emmek isteyebilir. O yüzden özellikle bazı saatler genellikle bu akşam üzereleri olabilir günün yorgunluğu ve uyku sıkıntısı nedeniyle bazen saat başı emmek ister ve 15-20 dakikadan daha uzunca süreler memede kalabilir.

1-3. Ay Emzirme Düzeni

Bebeklerin mideleri artık daha da büyümüştür. Böylece beslenme araları giderek açılabilir. Gün içerisinde daha sık emmek istedikleri zamanlar olduğu gibi ki bu bazen saat başı olabilir bazen de beslenme aralarını 4 veya 5 saat kadar açarlar. Beslenme aralığının açılması genellikle uzun uykuların olduğu gece uykularında gerçekleşir. Çünkü pek çok bebek 2 ayın sonuna doğru gece gündüz farkını öğrenir ve gece uykularını uzatarak emme aralarını açar. Ama gün içinde emme sıklık ve süresini yine bebeğiniz belirler. Özellikle anne memesinin süt depolama ve bebeğinizin mide kapasitesi her anne ve bebekte farklıdır. Bu nedenle emzirme aralarını açarak daha uzun aralıkla emen bebekler olduğu gibi hala çok sık emmek isteyen bebekler de olabilir. Bu nedenle bebeğinizin her zaman açlık ipuçlarına bakıp saat aralarını takip etmeden istedikçe istediği kadar emmesi en uygun olanıdır. Bu dönmede bebeklerin yine 8 ile 10 kez emdikleri görülür. Emme süresi ise 5-7 dakika kadar kısa ve ya günün bazı saatlerinde akşamları ve uyku öncesi 30 dakika kadar uzun da olabilir. Emzirme süresindeki bu kısalma bazen annelerin bebeklerinin memeyi reddetmesi olarak algılanabilir. Ama yeterli süt alıyor idrar miktarı yeterli ve kilo alımı iyi ise endişe etmeyin. Bebeğiniz yeterli süt alıyor demektir. Bebekler daha büyüdükleri ve emme güçleri de daha fazla olduğu için çok kısa süre emme süresi normaldir. Bunun dışında özellikle ilk 3 aylık dönemde bebekler büyüme atakları yaşarlar ve bu dönemde bebeğiniz sanki sütünüz yetmiyormuş gibi çok sık emmek isteyebilir. Bu dönemlerde sakın sütüm yetmiyor diye panik yapmayın sabırlı olup bebeğinizi sık sık emzirmeniz bu dönemi atlatmanız için yeterlidir.

3-6. Ay Emzirme Düzeni

Bu dönemde artık bebek kendisinin anneden farklı olduğunu anlamaya ve çevresini daha iyi fark etmeye başlamıştır. Emme sırasında dışarıdan gelen uyarıları fark ederek emmeyi bırakmaya ve çevre ile ilgilenmeye oldukça meyillidir. Bu nedenle gündüz emmelerinde bir miktar sayı ve süre olarak kısalmalar meydana gelir. Hatta bazı bebekler özellikle 4 ay civarında aşırı dikkat dağılması yaşar ve memeyi reddedebilir. Tabi bebeğiniz beslenme için gerekli süt miktarını sağlamak için belki geceleri bir miktar daha fazla uyanarak emme sıklığını artırabilir. Bu durum uyku sıkıntılarına yol açar.  Bu süreçte özellikle gündüz emmeleri için bebeğinizi daha istekli iken emzirmek ya da reflekslerinin daha düşük olduğu uykulu iken emzirmek işe yarayabilir. Emzirme sırasında dikkat dağılıp emzirmeyi bırakmaya çalıştığı zaman sabredip biraz daha meme emmesini sağlamaya çalışmanız da fayda sağlayabilir.

Yine bu dönemde bebekler ellerini fark ederek ellerini sıklıkla ağzına götürür. Ayrıca salyası da başlamış ve bir miktar diş kaşıntısı olduğu için de ellerini ağzına götürmeye başlamıştır. Aslında bebeklerin ellerini ağzına götürmesi her zaman açlık zannedilmemelidir. Bebekler ellerini tanıyor ve diş etlerini kaşıyordur.  İşte bu salya ve diş kaşıma döneminde bazen daha sık emmek ister bazen de emmek istemeyebilir. Emzirme sırasında memeyi bırakıp ellerini ağzına götürmeye çalışır.  Hatta bazı durumlarda meme reddi bile yaşanabilir. Ciddi bir meme reddi ile karşılaşmanız durumunda bir emzirme danışmanından destek almanız iyi olur. Eğer düzensiz bir emzirme düzeni nedeniyle bebeğiniz memenizi yeterli boşaltmıyor ve memeleriniz dolu kalıyorsa mutlaka pompa ve elle ile memenizi sağarak sütünüzü boşaltmaya çalışın. Çünkü isteksiz emme süt miktarınızı azaltabilir. Bu süreçte bebeğinizin diş kaşınmalarını rahatlatmak içinse eline dişlik verin ve diş sancılarını azaltmak için değişik diş jelleri ve doktorunuzun önerisi ile ağrı kesici ilaç kullanmayı deneyin.

Bebeğiniz 6 aylık olduğunda artık duygusal olarak pek çok şeyin farkındadır. Bu nedenle emzirme sırasında çok dikkatli olmanız gerekir. Emzirme sırasında oluşabilecek ani gürültü, yüksek sesler, bağırma, öksürük vb sesler bile bebeğinizin korkmasına emzirmeyi bırakmasına hatta meme reddine bile neden olabilir. Böyle bir durumda daha sessiz sakin bir ortamda yakın temas ile bebeğinizi emzirmeniz iyi olur.

Üç ile altı ay arasında emzirme sıklığı ve süresi dikkat dağılması, duygusal gelişim ve salya artışı ile ellerini tanıma nedeniyle her bebekte farklı olarak seyredebilir. Ama sıklıkla günlük 6-8 kez emmek isterler ve emme süreleri günün belli saatlerinde çok kısa olurken özellikle gündüzleri 3-4 dakika gibi bazen de 30 dakika gibi uzun emmeleri normaldir.

6-9. Ay Emzirme Düzeni

Artık ek gıda dönemi başlamıştır. Yeni gıdalara ile tanışmak bazı bebekler için çok keyiflidir. Bu nedenle emme sıklığını bir miktar azaltabilir. Ama endişe etmeyin ek gıdalar anne memesinin yerini hiçbir zaman tutmaz. Bazı bebekler ise özellikle ek gıdalara alışmakta zorlanır ve çok sık emmeye devam eder. Bu nedenle yine istedikçe istediği kadar emmesi uygundur. Çünkü bu dönemde de bebeğin ana öğünü anne sütüdür. Ek gıdalar anne sütüne ek olarak verilmelidir. Bazen anneler anne sütünü ek gıdaları tamamlayan bir içecek gibi düşünür. Ama doğru olan bunun tam tersidir. 

Yine bu dönemde özellikle pek çok bebek ilk dişlerini 6-9 ayları arasında çıkarır. Bu nedenle gündüz ve hatta gece emmeleri diş çıkarma döneminde artabilir. Dişleri çıkarken ek gıdalara karşı da iştahsızlık olur, huzursuzdur ve uykuları da bozulabilir. Emmek bebeklerin en büyük rahatlama aracı olduğu için bu dönemde çok sık emmek istemeleri normaldir. Ama özellikle ek gıda döneminde bebeklerin çok sık emmesi anneleri çok endişelenir. Bebeğim ek gıdaya alışamayacak sürekli meme emmek istiyor diye düşünür. Ama unutmayın anne sütü bebeğinizin ana öğünüdür ve günlük enerji ihtiyacının çoğunu karşılar. Bu nedenle sabırlı olmanız yeterlidir. Çünkü bebeklerin ek gıdaya alışması ve kabul etmesi her bebekte farklı seyreder.

Yine bu dönemde artık bebeğiniz biraz daha hareketlenmiş emekleme yuvarlama gibi kabiliyetleri geliştirmeye başlamış olabilir. Bu nedenle emzirme süreci oldukça düzensiz olabilir. Bazı günler çevreyi keşfetmek için oldukça meşgul olur ve memeyi neredeyse unutur. Böyle günlerde elinizden geldiği kadar memeyi teklif etmeye çalışın. Bazı günler ise çevreyi keşfetmekten yorulmuş olduğu için sürekli emmek isteyecektir. Kısacası emme sıklığı bazı günler az bazı günler çok sık olacaktır.

Ek gıdaya alışma, diş çıkarma ve çevreye olan ilgisi gibi durumlar dışında genel olarak baktığımızda çoğu bebek günde 5-7 kez emer, emme süresi ise genellikle 3-5 dakika kadar kısa ama bazı saatlerde özellikle uyku öncesi ve diş çıkarma döneminde rahatlama için daha uzun olabilir.

9-12. Ay Emzirme Düzeni

Artık iyice hareketlenen bebeğiniz çevreyi keşfedip dolaşmaya başlar, emekler, sıralar ve belki yürür. Bu nedenle emzirmeye olan ilgisi azalır. Fakat bu süreçte aynı zamanda ayrılık kaygısı yaşayan bebeğiniz çevreyi keşfetse bile bir yabancıyla karşılaştığında, rutini değiştiğinde, stres altında kaldığında, yine sık sık emmek isteyecektir. Ayrıca ayrılık kaygısı geceleri daha sık uyanmasına, annesini aramasına ve sık emmesine neden olabilir.

Bebeğiniz ne kadar büyümüş olsa da 1 yaşına kadar ana öğün anne sütüdür. Gündüzleri sıklıkla 4 veya 5 kez emer, geceleri ise 1-2 kez emmeye devam ederler. Emzirme süresi ise oldukça kısadır 3-5 dakika olabilir. Daha fazla ek gıda tüketmesi nedeniyle anne sütünü daha az emebilir. Bebeklerin bazıları ise bu dönemde kendi kendilerine emmeyi azaltır. Daha fazla ek gıda yer ve beslenme aralarında emmek istemez. Korkmayın bebeğiniz büyüdükçe ve ek gıdayı çok almaya başladıkça emzirmeye olan ilgisinin azalmaya başlaması artık anne sütüne ihtiyacı olmayacak anlamına gelmez. Anne sütü hala çok faydalıdır. Sabırlı olun ve bebeğinize her zaman memenizi teklif edin. 

Gece emzirmelerinde ise bebeklerin bir kısma hala geceleri uyanıp meme emerken bir kısmı gece boyu uyuyabilir. Çünkü bebekler birbirinden tamamen farklıdır. Eğer gece emzirmeleri sizi yoruyor ve gündüz aktivitenizi etkiliyorsa o zaman gece uyku düzeni oluşturmak için destek almayı düşünebilirsiniz.

Yine bu dönemde bebekler değişik pozisyonlarda bile anne memesini emmeye çalışır. Emerken bazen ayakta durarak emmeye çalışır, bir yandan çevreyle ilgilenir, memeyi bırakır hemen tekrar memeyi emmeye çalışır.

1. Yaş Sonrası Emzirme Düzeni

Bebeğinizi bir yaşına kadar emzirmiş olmanız onun sağlıklı bir erişkin olmasının en önemli adımıdır. Ama 1 yaş emzirmenin bitmesi anlamına gelmez. Eğer her ikiniz içinde uygunsa emzirmeye devam etmeniz bebeğiniz ve sizin için en iyisidir. 1 yaşında çoğu bebek yürümeye başlar. Artık özgürleşmiş olduğu için çevreyi keşfetmek için sürekli bir hareket halinde olur. Çevreyi keşfetmek için de daha az emer. Ama yorulduğu zaman yine meme emmek için yanınıza gelir. Emme sıklığı günde 3 kez olabilir.

Genellikle de 3-5 dakika arasındadır. Hatta bazı bebekler sadece uyku zamanı emmek ister. Ama uyku için emmen bebeklerde emzirme süresi biraz daha uzun olabilir. Emzirme sayısı genel olarak azalmış olsa da hasta olduğunda, diş çıkarma döneminde, seyahat gibi ortam değişikliklerinde, üzüldüğünde, canı yandığında, öfke nöbetlerinde, iştahının düşük olduğu dönemde anne sütü ile beslenme sıklığını artırır. Bu nedenle bazı bebekler hala 10 kez bile emmek isteyebilir. Tabi ki her iki durumda normaldir. Çünkü her bebek birbirinden farklıdır. Pek çok anne sütüm çok azaldı hala emiyor ama bence süt almıyor diye düşünür. Oysa anne sütü enerji ihtiyacının hala %29 unu karşılayabilir. Ayrıca özellikle enfeksiyonlara karşı koruyucudur. Hepsinden önemlisi emmek anne ile bebeği arasında bağ kurma ve bir iletişim şeklidir.

Sonuçta hangi sıklıkta olursa olsun çoğu bebek büyüdükçe kimi 1 yaşından sonra kimisi 18 aydan sonra emzirme sıklığını giderek azaltır. Gece emzirmeleri ise eğer bebeğiniz uykuya emerek dalmıyorsa özellikle 18 aydan sonra azalır. Ama yine diş çıkarma, gündüz azalan emzirme sayısını tamamlama, hastalık zamanı veya anneyi özlemesi gibi durumlar gece emzirmelerinin artmasına neden olur. 

Sonuç olarak bebeğim büyüdü daha az emzirebilirim diye düşünmeden 1 yaşından sonra da emzirmeye devam etmeniz onun hem fiziksel hem de duygusal sağlığı açısından oldukça önemlidir.